ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 2 ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ  (ΔΙΑΓ. 2)

ΘΕΜΑ Α1

α. σελ. 77: «Οι Εκλεκτικοί ήταν μία ετερόκλητη πολιτική παράταξη εξεχόντων πολιτικών, λογίων και αξιωματικών, που συμμετείχε στην εθνοσυνέλευση του 1862-1864. Είχε μετριοπαθείς θέσεις και προσπαθούσε να μεσολαβεί μεταξύ των άλλων παρατάξεων και να υποστηρίζει σταθερές κυβερνήσεις. Οι Εκλεκτικοί συγκριτικά με τους Πεδινούς και τους Ορεινούς (άλλους πολιτικούς σχηματισμούς της εποχής) είχαν μικρότερη απήχηση».

β. σελ. 140: «Το Νοέμβριο του 1919 υπογράφηκε ... πριν από την υπογραφή της συνθήκης)».

γ. σελ. 160: «Η σύμβαση ανταλλαγής των πληθυσμών ... Γραφεία Ανταλλαγής Πληθυσμών».

ΘΕΜΑ Α2

α. Σωστό

β. Λάθος

γ. Λάθος

δ. Λάθος

ε. Λάθος

ΘΕΜΑ Β1   σελ. 210-213: «Στις 26 Φεβρουαρίου 1905 η τριανδρία της αντιπολίτευσης (Ελ. Βενιζέλος, Κ. Φούμης και Κ. Μάνος) συνέταξαν ... και η απειλή εμφυλίου πολέμου ήταν πλέον ορατή».

ΘΕΜΑ Β2    σελ. 144 - 146: «Ο μικρασιατικός πόλεμος έληξε ... κατέφυγε στη Ρωσία».

ΘΕΜΑ Γ1

α) Για το σιδηρόδρομο ως συνώνυμο της ανάπτυξης:

 Από το σχολικό βιβλίο: η 1η παράγραφος της σχετικής ενότητας στη σ. 33.

 Από το Κείμενο Α: Πρέπει να αξιοποιηθούν οι πληροφορίες σχετικά με τον ρυθμό ανάπτυξης των εθνικών σιδηροδρομικών δικτύων, σε πανευρωπαϊκό μάλιστα επίπεδο, και να συσχετιστούν με την παρατήρηση του σχολικού βιβλίου για την εμφάνιση, εξάπλωση και τελικά την κυριαρχία του σιδηροδρόμου. (Η υπέρβαση του φυσικού φράγματος των Άλπεων αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της σχετικής διαδικασίας.) Επίσης, οι παρατηρήσεις του σχολικού βιβλίου για την οικονομική σημασία του σιδηροδρόμου πρέπει να συμπληρωθούν με την αναφορά της πηγής στην στρατιωτική και πολιτική σημασία του σιδηροδρόμου (προφανώς ως μέσου μεταφοράς στρατευμάτων και πολεμικών εφοδίων αλλά και ως μέσου διοικητικής ενοποίησης και συνεπώς εμπέδωσης της κρατικής κυριαρχίας).

β) Για την κατασκευή του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου:

 Από το σχολικό βιβλίο: η 3η και 4η παράγραφος της σχετικής ενότητας καθώς και οι δύο πρώτες περίοδοι της 5ης παραγράφου σς. 33-35.

 Από το Κείμενο Γ: Η αναφορά στη χρονική υστέρηση με την οποία το ελληνικό κράτος ανέλαβε τις πρωτοβουλίες για την κατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου.

 Από το Κείμενο Β: Να συσχετιστούν οι αναφορές της πηγής σχετικά με τις τεχνικές προδιαγραφές του έργου με τις αντίστοιχες πληροφορίες του σχολικού βιβλίου. Να επισημανθούν οι λόγοι για τους οποίους η υιοθέτηση των διεθνών προδιαγραφών θα ήταν οικονομικά δυσβάστακτη (αύξηση του κόστους λόγω α) των απαιτούμενων υλικών και, β) της γεωφυσικής διαμόρφωσης της χώρας). Το γεγονός ότι η απόκλιση μεταξύ σχολικού βιβλίου και πηγής ως προς το πλάτος του διεθνούς δικτύου (1,56 μέτρα έναντι 1,43 μέτρων) δεν αλλοιώνει την ουσία των διαπιστώσεων σχετικά με τη μορφή και τους λόγους διαφοροποίησης του ελληνικού δικτύου από το αντίστοιχο διεθνές.

γ ) Για την προσφορά των σιδηροδρόμων:

 Από το σχολικό βιβλίο: Η 6η παράγραφος της σχετικής ενότητας σ. 35. Σε αυτήν πρέπει να συμπληρωθούν οι δύο τελευταίες περίοδοι της 5ης παραγράφου ως ένδειξη των οικονομικών και κοινωνικών δομών της Ελλάδας που δε θα μπορούσαν να μεταβληθούν από ένα συγκοινωνιακό δίκτυο.

 Από το Κείμενο Γ: Πρέπει να προσεχθεί κατ’ αρχάς η παρατήρηση του Γ. Δερτιλή ότι είναι άστοχο να συσχετίζεται η κατασκευή των σιδηροδρόμων με τον υποτιθέμενο καπιταλιστικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας. Η συγκεκριμένη αναφορά επιβεβαιώνει και διευκρινίζει τη γενικόλογη αναφορά του σχολικού βιβλίου για ''αλλαγή οικονομικών και κοινωνικών δομών''. Στη συνέχεια να αναφερθούν οι επιμέρους λόγοι για τους οποίους αυτό ήταν ανέφικτο: α) επρόκειτο για επένδυση περιορισμένου σχετικά κεφαλαίου, όπως καταδεικνύει το συνολικό μήκος των γραμμών που κατασκευάστηκε β) η ελληνική οικονομία ήταν αγροτική, χωρίς βιομηχανίες που θα αναλάμβαναν να κατασκευάσουν τα σχετικά υλικά, ώστε να αξιοποιήσουν τις επενδύσεις στο σιδηρόδρομο ως ευκαιρία ανάπτυξης και γ) η χώρα δεν διέθετε σημαντικά κοιτάσματα των αναγκαίων πρώτων υλών,σιδήρου και άνθρακα.

ΘΕΜΑ Δ1

α ) Για το περιεχόμενο του βενιζελισμού:

 Από το σχολικό βιβλίο: Η 1η παράγραφος της σχετικής ενότητας σ. 48.

 Από το Κείμενο Α: Είναι αναγκαίο να επισημανθεί η απόκλιση του βενιζελισμού από τον παραδοσιακό μεγαλοϊδεατισμό που είχε ιδεολογικό χαρακτήρα και αναφερόταν στη βυζαντινή κληρονομιά του γένους. Συγκεκριμένα, ο βενιζελισμός αποτελούσε μια νέα εκδοχή της Μεγάλης Ιδέας με στόχο τη δημιουργία ενός εθνικά ομοιογενούς, οικονομικά ισχυρού και εδαφικά εκτεταμένου σύγχρονου κράτους σύμφωνα με το πρότυπο των δυτικοευρωπαϊκών κρατών. Οι παρατηρήσεις αυτές αποσαφηνίζουν τις αντίστοιχες αναφορές του σχολικού βιβλίου στην ενσωμάτωση του εκτός συνόρων ελληνισμού και την ενιαία εθνική και κρατική υπόσταση της Ελλάδας. Για την υλοποίηση αυτής της Μεγάλης Ιδέας ήταν επιβεβλημένες η οικονομική ανάπτυξη και οι μεταρρυθμίσεις για τις οποίες κάνει λόγο η πηγή: στη διοίκηση, τη δικαιοσύνη, την κοινωνική και εκπαιδευτική πολιτική.

Για το εκσυγχρονιστικό έργο της βουλής του 1911:

 Από το σχολικό βιβλίο: Η 4η και 5η παράγραφος της σχετικής ενότητας σς. 90-91.

 Από το Κείμενο Β: Καταγραφή των σχετικών πληροφοριών της πηγής σχετικά με τις συγκεκριμένες νομοθετικές πρωτοβουλίες της πρώτης κυβέρνησης Βενιζέλου και συσχέτιση των πληροφοριών αυτών με την αναφορά του βιβλίου στους κανονισμούς εργασίας σε βιοτεχνίες και βιομηχανίες. Στην τελευταία περίοδο του παραθέματος υποδηλώνεται εμμέσως, πλην σαφώς, η έως τότε ανυπαρξία εργατικής νομοθεσίας στην Ελλάδα.

β) Για τις κοινές θέσεις των Αντιβενιζελικών:

 Από το σχολικό βιβλίο: Η 1η παράγραφος της σχετικής ενότητας σ. 92

 Από το Κείμενο Γ: Η προφητική – απόλυτα επαληθευμένη από την ιστοριογραφία – αναφορά του ηλικιωμένου πολιτικού στον δεσπόζοντα ρόλο του Βενιζέλου στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο αθώς και η παρατήρηση του Γ. Θεοτοκά για τον πολιτικά άγονο, στείρα αρνητικό ρόλο των αντιβενιζελικών συσχετίζονται και ενισχύουν τις διαπιστώσεις του σχολικού βιβλίου ως προς τον συντηρητικό προσανατολισμό των αντιβενιζελικών κομμάτων και την έλλειψη μακροπρόθεσμης πολιτικής εκ μέρους τους. Περισσότερο προσδιορίζονται από την αντίθεσή τους προς το Βενιζέλο, γι’ αυτό, άλλωστε, και ονομάστηκαν συλλήβδην αντιβενιζελικά